انقلاب در رشد اقتصادی
تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۵۲۳۱۳
اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته به لحاظ الگوهای برنامه‌ریزی اقتصادی شرایط متفاوتی را تجربه کرده است. از این مدت، هشت سال در دولت‌های پیش از انقلاب اسلامی از سر گذرانده شده است؛ دورانی که با برنامه‌ریزی دستوری دولت‌ها، قیمت‌گذاری دستوری دهه۴۰ و توسعه اجباری در برنامه‌های عمرانی همراه بود.
به طوری که در سال‌های منتهی به انقلاب اسلامی، انقلابیون از جناح‌های مختلف و کارشناسان مستقل، بر سر اینکه توسعه عمرانی گزینشی، مرکز خواسته و فاقد ظرفیت‌های مدنی، نتوانست یک نظام سیاسی منعطف، بادوام و دموکراتیک ایجاد کند، اتفاق‌نظر داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اکنون رسانه‌های خارج‌نشین و معاند، در حال مقایسه دوران گذشته با امروز، در قالب بسته‌های فرهنگی خاطره‌ساز هستند؛ فارغ از اینکه سطح رفاه ایرانیان در آن زمان نسبت به امروز به جهت دسترسی به امکانات زیرساختی (درمان، آموزش و...)، مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد، تنوع بیشتر نسبت به اقتصاد تک‌محصولی، امکان مشارکت زنان در جامعه، اقتصاد و... قابل مقایسه نیست اما شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های خارج‌نشین در حال ارائه تصاویر مصنوع و «خوش‌لعاب» از گذشته هستند.
دلایل رشد اقتصادی ۵۷ تا ۱۴۰۲
در این میان، آنچه در بازنمایی رسانهای تصاویر خوش‌لعاب از گذشته، مهم نیست، حقیقت مشکلات اقتصادی و ریشه‌های آن است. آنچه به روشنگری از وضعیت اقتصادی کشور در ۵۳سال اخیر کمک می‌کند، پرداختن به گذشته با نگاه به آینده و پرهیز از تصمیم‌گیری مرکزی در قالب برنامه‌ریزی دستوری است. پس از انقلاب اسلامی، گروه‌های مختلف سیاسی و مدنی تلاش کردند که برای حل این موانع ساختاری، قدم بردارند و سایه سنگین برنامه‌ریزی مرکزی هشت ساله۴۹ تا ۵۷ را کنار بزنند.
گشودگی نظام برنامه‌ریزی در قانون برنامه سوم توسعه، قانون سیاست‌های ابلاغی اصل۴۴ قانون اساسی، قانون بخش تعاون، قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، وضع مالیات بر درآمدهای خام‌فروشی در بودجه۱۴۰۲ و قانون رفع موانع تولید از جمله مهم‌ترین مواردی است که قطار اقتصاد را از برنامه‌ریزی مرکزی نجات داده است.
به طور مشخص به دنبال آغاز اجرای برنامه‌های اول، دوم و سوم توسعه، بیشترین رشد سرمایه‌گذاری در ایران پس از انقلاب اسلامی با ۲۴.۶درصد در سال۱۳۸۰ رقم خورد.
رشد بیش از صد درصدی
جدا از میزان رشد سرمایه‌گذاری در سال یادشده، بررسی جام‌جم از داده‌های بانک جهانی، نشان می‌دهد که اقتصاد ایران از سال۱۳۶۱ تا سال۱۴۰۰، یعنی ۳۹ سال، مجموعا ۱۲۳.۶درصد رشد مثبت را تجربه کرده است. بیشترین رشد مثبت از سال ۱۳۵۵ در سال ۱۳۶۱ با ۲۳.۲درصد رقم خورد. در سال۱۳۵۵ بیشتر رقم رشد از سال ۱۳۴۰، ۱۸.۳درصد بود. با احتساب رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۲ که ۲ درصد بود و پیش‌بینی رشد ۲ درصدی در سال ۲۰۲۳، کل رشد اقتصادی ایران در ۴۱ سال گذشته به ۱۲۷.۶درصد می‌رسد.
اگر این میزان رشد را به ۴۱سال تعمیم دهیم، به طور متوسط سالی ۳.۱۱درصد رشد در اقتصاد ایران به وجود آمده است. تحقق ۲۳.۲درصد رشد در سال۱۳۶۱ در شرایطی است که کشور در این دوره با تغییر فاز در جنگ با عراق مواجه شده بود. طرف عراقی که مورد حمایت ابرقدرت‌ها قرار داشت با دریافت حمایت‌های سنگین تسلیحاتی، دست به حمله به ایران زد.
در هر حال، خسارت یک تریلیون و ۱۹۰میلیارد دلاری در نتیجه تحمیل جنگ به ایران از سوی متحدان عراق، برای هر دوطرف به‌بار آمد. نکته قابل توجه اینجا بود که ایران تحمیل را نپذیرفت و با دفاع‌مقدس مانع از تصرف خاک خود شد.
جهش توسعه‌ای در شاخص‌های کلان
در کل، باید در نظر داشت آغاز فرآیندهای توسعه‌ای کشور، به معنایی که رشد سرمایه گذاری در آن محقق شود، از زمان شروع جنگ تحمیلی کمی کند شد و تازه از حدود سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ کلید خورد. با وجود عقب‌ماندگی به اندازه دو دهه در نتیجه جنگی تحمیلی، کشور توانست مولفه‌های مرتبط با رشد فرآیندهای تولید ناخالص داخلی را محقق کند.
اندازه اقتصاد ایران به لحاظ تولید ناخالص داخلی در سال منتهی به انقلاب اسلامی یعنی ۱۹۷۸میلادی حدود ۸۰ میلیارد دلار بود اما در سال ۲۰۲۳ به لحاظ اسمی به ۳۶۷میلیارد و ۹۶۸میلیون دلار می‌رسد. در همین حال، شاهد بهبود سایر متغیرهای اقتصادی و اجتماعی نسبت به پیش از انقلاب هستیم. نرخ باسوادی پیش از انقلاب ۳۶.۵درصد بود که پس از پیروزی مردم در سال۵۷ به ۸۸.۷درصد رسید.
سهم نفت از درآمدهای کشور از ۵۰درصد در یک دهه گذشته به ۲۵درصد در بودجه سال ۱۴۰۲ کاهش یافته و ۷۲درصد درآمدها به اتکای مالیات درآمده‌اند. این در شرایطی است که در بازه زمانی ۵۶ تا ۵۷، ۷۷درصد درآمدهای دولتی به نفت متکی بود.
پس از انقلاب اسلامی به دلیل افزایش ۱۰۰برابری سرمایه گذاری در بهداشت و درمان و در نتیجه رشد ۴۰۰درصدی شاخص‌های اقتصادی این حوزه، سن امید به زندگی از ۵۵.۸سال در پیش از انقلاب به ۷۷.۳سال در پس از انقلاب افزایش یافت.
همچنین مرگ و میر نوزادان از ۹۳.۳فوتی در هر ۱۰۰۰ تولد به ۱۰.۵مورد در همین میزان تولید کاهش یافت. در مجموع، اقتصاد ایران با وجود چالش‌های درآمدی ناشی از تحریم‌های دهه۹۰ توانسته نسبت به پیش از انقلاب اسلامی، عملکرد توسعه و درآمدی بهتری را ثبت کند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: پیام عابدی رشد اقتصادی بانک جهانی اقتصاد ایران انقلاب اسلامی سرمایه گذاری پیش از انقلاب اقتصاد ایران پس از انقلاب برنامه ریزی رشد اقتصادی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۵۲۳۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با تمام ظرفیت ها و برنامه ریزی جامع در نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ حضور داریم
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان؛ محمد رضا صادقی، معاون‌هماهنگی امور اقتصادی استاندار سمنان روز پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در نشست خبری حضور استان در نمایشگاه بین المللی ایران اکسپو ۲۰۲۴ در محل سالن‌جلسات غدیر استانداری با بیان اینکه استان سمنان با ۵ شرکت توانمند صادراتی در نمایشگاه بین المللی ایران اکسپو ۲۰۲۴ حضور خواهد داشت، گفت: معرفی توانمندی های استان در ابعاد بین المللی از اهداف حضور در این نمایشگاه بوده که غرفه استان سمنان در سالن ۴۱ با ۵ کانتر فعال خواهد بود.
وی ادامه داد:کانتر شماره ۱، اقتصاد خودرو با حضور ۵ خودروساز بزرگ استان، کانتر شماره ۲، اقتصاد دیجیتال با بهره گیری از تمامی ظرفیت های موجود، کانتر شماره ۳، سرمایه گذاری خارجی با بهره گیری از ظرفیت های خارجی استان و کانتر شماره ۴ نیز با عنوان کانتر آزاد با بهره گیری از سایر ظرفیت های موجود در حوزه های مختلف صنعت، تولید، اقتصادی و سرمایه گذاری فعالیت می کند.
وی در ادامه با اشاره به سفر رئیس جمهور به استان در روزهای گذشته و دستاوردهای اقتصادی کسب شده توسط دولت سیزدهم در استان سمنان، گفت: احیا و راه اندازی بالغ بر ۲۰۱ واحد تولیدی صد درصد راکد با اعتباری بالغ بر ۱۰ همت( ۱۰۱۰۰ میلیارد تومان) و برپایی جشن احیاء واحد های راکد استان از دیگر موفقیت ها و مواردی است که می توان در این نمایشگاه به آن به صورت ویژه و خاص پرداخت.
صادقی افزود: ما در استان سمنان یکی از زنجیره های ارزش راهبردی خود را خودرو قرار دادیم، بیشترین تراکنش های مالی در دنیای امروز در چند رسته قرار دارد که اقتصاد خودرو یکی از این رسته هاست.
وی همچنین خبرداد: در استان سمنان انواع خودروی سواری سدان و شاسی در ابعاد مختلف و همچنین وسایل نقلیه سنگین اتوبوس، مینی بوس و .. با برند استان در حال تولید است.
معاون اقتصادی استاندار سمنان بیان داشت: بحث ساخت مینی بوس و ون برقی در یکی از خودرو ساز های استان در دستور کار قرار داشته و حتی تولید اولیه نیز انجام گرفته و تحویل نیز شده که در ادامه این مهم با قدرت ادامه می یابد.
وی همچنین افزود: اگر بتوانیم زنجیره ارزش راهبردی خودرو را در استان سمنان کامل کنیم، جزو ۳ قطب برتر کشور در حوزه خودرو خواهیم بود.
صادقی عنوان کرد: بحث زنجیره ارزش راهبردی خودرو و توجه به این مهم در سال گذشته از خروج بالغ بر ۹۲ میلیون دلار ارزش جلوگیری کرده که امری بسیار ارزشمند است.
وی در بخش دیگری از این نشست خبری تصریح کرد: استان سمنان از یک نیروی انسانی کیفی بهره مند است که همین مهم باعث موفقیت در امر اقتصاد دیجیتال شده، در واقع این ظرفیت یکی از پیشران های اصلی استان است.
صادقی گفت: پارک فاوا استان ، پردیس هوش مصنوعی و پردیس پارک علم و فناوری استان برای تولید محتوا، از دیگر موارد و مولفه هایی است که به ما در استان این مزیت را داده تا دومین زنجیره ارزش راهبردی خود را اقتصاد دیجیتال قرار دهیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: استان سمنان در بحث اقتصاد دیجیتال، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء نیز طی سال‌های آینده با اقدامات صورت گرفته انشالله از قطب های اقتصاد دیجیتال خواهد بود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سمنان اضافه کرد: کیف دیجیتال سرمایه گذاری استان یکی از اقداماتی است که در راستای معرفی ظرفیت ها و پتانسیل های استان به صورت جامع،آماده سازی شده که انشالله در نمایشگاه ایران اکسپو رونمایی خواهد شد.
وی همچنین عنوان داشت: در استان سمنان از ۲۷ سال پیش تا سال ۱۴۰۰، مجموعا ۱۹۹ میلیون دلار قرارداد جذب سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته که از سال ۱۴۰۰ تا کنون و طی ۲ سال، ۱۹۵ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی آن هم در شرایط تحریم و تنش های منطقه ای و بین المللی به ثبت رسیده که می توان از آن به عنوان یک جهش نام برد.
استاندار سمنان گفت: استان سمنان پنجمین رتبه حجم صادرات محصولات دانش بنیان را در سطح کشور به خود اختصاص داده و بر اساس گزارش ها یک ششم فروش محصولات دانش بنیان کشور مختص استان سمنان است.
نمایشگاه بین المللی ایران اکسپو ۲۰۲۴ از شنبه ۸ اردیبهشت ماه تا چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ با مشارکت ۶۸ کشور دنیا در تهران برگزار خواهد شد.
۴۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899788
دانشجویان سال سوم دانشگاهها، بورسیه دانشگاه فرهنگیان میشوند